Ana içeriğe atla

Madam Katia'nın Şapkaları


2012 yılının Aralık ayında, Beyoğlu'da Galatasaray'dan Tünel'e doğru yürürken sağ kanattaki tarihi binalardan birinin altından geçerek girilen Hazzopulo (Hacopu) Pasajı'ndayım. Büyülü bir pasaj burası. Renk renk dükkanlar var içinde. Hediyelik eşya, takılar, süs malzemeleri, sahaflar ve yakın dönemde mantar gibi çoğalan çay kahve mekanları ile dolup taşan pasajda vitrini oldukça sönük bir dükkan var. Camekanın içine, vitrinin sadeliğine uyan küçücük bir tabela yerleştirilmiş: Şapkacı Katia.

Burası öyle gizli, öyle sade bir yer ki, özellikle aramasam asla dikkatimi çekmezdi doğrusu. Bir televizyon programının çekimleri için, Katia Kiracı'nın 26 yıldır şapkalara can verdiği dükkanın önündeyim.

Kapıyı açıp içeri adım attığımda, sandığımın aksine oldukça hayat dolu bir yere geldiğimi anlıyorum. Katia'nın cana yakın anlatımı ile, geçmişten bugüne uzanan şapkaların dünyasına balıklama dalıyorum...

Katia, önce dükkanın öyküsünü anlatıyor. El yapımı şapkalar üretmeyi annesinden öğrenmiş. Zaten bu dükkanı da 1960'lı yıllarda annesi Madam Eva açmış. Önceleri Aznavur Pasajı'nda olan dükkan kısa bir süre sonra Hazzopulo'ya taşınmış.


Katia Kiracı, yıllar önce bir çocuk olarak geldiği bu dükkanda bugün; tüm zorluklara inat; renk renk, çeşit çeşit şapkalar üretiyor. Duvarlar solmuş fotoğraflar ve gazete küpürleri ile dolu. 

Gazetelere şöyle bir göz atıyorum. Katia'nın annesi Madam Eva ile yapılmış röportajlar çarpıyor gözüme: "Madam Eva'nın Şapkaları".. Şimdi de ben, yıllar sonra, Madam Eva'nın kızıyla bir televizyon programı için söyleşi yapıyor, ona şapkalarını soruyorum. Kendimi bir anda zamanın umarsızca akıp gidişini anlatan bu öykünün içinde buluveriyorum.

Katia'nın annesi Madam Eva
Bakışlarım insana hem huzur hem de tarif edemeyeceğim, ihtimal geçmişle bu denli sıkı fıkı oluşundan kaynaklanan bir sıkıntı veren mekanın duvarlarında gezinmeye devam ediyor.. "Şapkalarımız modeldir, satılmaz" yazısını görünce içinde kaybolduğum nostaljik dünyadan bugüne dönüyorum.. Nasıl yani, diyorum. Soruyorum Katia'ya. 

Katia, dükkandaki ve hatta vitrindeki şapkaların tümünün, insanların görüp incelemesi ve istedikleri şapkayı tarif edebilmeleri için kullanılan birer model olduğunu anlatıyor. Söylediğine göre istediği modeli seçen bir müşterinin şapkasını, yine müşterinin istediği renkte sıfırdan, üstelik yalnızca iki gün içinde imal ediyor.

Bu kez gözüm, duvardaki başka bir yazıya takılıyor: "Lütfen fotoğraf çekmeyin!" Bakışlarımdan merakımı sezmiş olan Katia durumu açıklıyor hemen: "Bunu yazdık çünkü kimi insanlar gelip fotoğraf çekip gidiyorlar. Amaçları şapkaların kopyalarını üretip piyasaya sürmek. Biz buna izin vermiyoruz çünkü modellerimizin hepsi özgün. Hepsini ben tasarlıyorum."


Yeni sezon için üretilen modeller dükkanın içinde veya vitrinde sergilenmiyor. Katia model hırsızlarından korumak için son moda şapkalarını dükkanın arkasınsaki atölyede muhafaza ediyor.

Derken kapı çalınıyor, bir müşteri giriyor içeri. "Cumartesi günü kürk mantonun üzerine giyebileceğim bej renkli bir şapka istiyorum" diyor. Katia, müşterisinin tam olarak ne istediğini tespit edebilmek için sorular soruyor, önerilerde bulunuyor. Böylece, hem de bizzat şahitliğimde, yepyeni bir şapkanın var oluş öyküsü başlamış oluyor..


"Eskiden şapkaya talep daha çoktu" diyor Katia. Yakınmıyor ama. Durumu kabullenmiş görünüyor. "Eskiden kimse şapkasız sokağa çıkmazdı, şimdi öyle değil" diye ekliyor. Son zamanlarda artan dönem dizileri modasıysa Katia'nın yüzünü güldürmüş. Çünkü pek çok film ve dizide aksesuar olarak kullanılan şapkaları Katia üretiyor. Çok fazla meşhur müşterisi var, hepsi film yıldızları. Ama isim vermiyor, kimlere şapka yaptığını sır gibi saklıyor..

Üç ana kagir yapıdan oluşan Hazzopulo Pasajı'nın iç avlusunda bugün yürümek neredeyse olanaksız. Zira adım atmak istediğim her noktaya bir tabure ve sehpa yerleştirilmiş, çay kahve servisi yapılıyor. Tamam, bu atmosferde oturup bir şeyler içmek güzel ama böyle tıka basa dolu bir avlu yerine kafelerin kenarda toplandığı, merkezin boş bırakıldığı bir düzen daha sevimli olurdu sanki.


Avlunun bu görünümünden yıllarını burada geçirmiş olan Katia da çok rahatsız. "Madem kafe yapacaklardı, bari daha düzenli, daha modern görünümlü bir yer yapsalardı" diyor. Birbirinin peşi sıra dizilmiş taburelere bakınca, ona hak vermemek olanaksız. Tamam, elbette buraya bir Starbucks açılsa daha güzel olurdu demek gafletini göstermeyeceğiz. Ama en azından biraz daha düzenli ve medeni bir görünümü hak ediyor Hazzopulo Pasajı...

Bana ayırdığı zaman için teşekkür ediyor ve pasajın dar ve kalabalık koridorundan geçerek İstiklal Caddesi'ne çıkıyorum... Yerdeki çirkin taşlara bakıyorum. Bir kez daha hayıflanıyor ve Beyoğlu'nun eski ağaçlı günlerini özleyerek Tünel'e doğru yürüyorum. Şapkalı insanlar arıyor gözlerim. Katia'nın sözleri yankılanıyor kulaklarımda: "Eskiden herkes şapka takardı. Beyoğlu küçük bir Paris gibiydi eskiden..."

Özgün,
Aralık 2012

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kuzey Pasifik'in Doğa Harikası: Vancouver - 2

Ne yorulduk arkadaş. Dün gece burlesque show dediler, o bar, bu bar dediler, sabahımız şaştı. Halbuki erkenden kalkıp arabayı hazırlayıp Whistler'a yola çıkacaktık. N'oldu ? Tabi ki sabah Whistler yolculu ğ una hazırlanmamız, kiraladığımız minibüse kayak malzemelerini ve 4 kişilik e şyay ı  doldurmamız tahminimizden daha uzun zaman aldı.

Svalbard: Kuzey Kutbu'na Beş Kala

Kuzey ne demek? En fazla ne kadar kuzeye gidebilir insan? Peki en fazla ne kadar kuzeyde sürekli yaşayabilir? Peki ne sebeple? Dünyanın en kuzeyinde, üzerinde insan yerleşimi olan son ada Svalbard. 2500 insan ve 3500 kutup ayısı tarafından paylaşılan, ıssızlığın somut-coğrafi karşılığı. Zannımca dünyanın en güzel ülkesi olan Norveç'e ait. Ama öyle bir duruşu var ki hiç bir aidiyeti üzerinde taşımıyor. Belki biraz kutup ayılarına ve foklara meyilli. Ama asla insana değil.

Avustralya'da Peri Penguenleri Kazandı!

Türkiye’nin en köklü çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul’un 10. senesi onuruna Londra’da  gerçekleştirdiğimiz davet sonrası, İstanbul’a dönmek üzere yola koyulduk. Haziran ayı malum uçaklar peş peşe havalanıyor, rötarlar,uçak içinde beklemeler. E biz de bu yoğunluktan nasibimizi aldık tabi. Türk Hava Yolları’nın İstanbul uçağının içinde, kemerler takılı, bir saatten fazla uslu uslu kalkışı  bekledikten sonra nihayet o büyük an geldi ve havalandık. Bir de tabi havada geçecek olan saatler var. Malum yol 3 saat 15 dakika. Her zaman yaptığım gibi, ortasında uyusam da üzülmeyeceğim bir film  açtım ve yarı uyur yarı izler filmi bitirdim. Sonra da umutsuzca biz yolculara sunulan ıvır zıvırlar  arasında dolaşmaya başladım. Elimde kumanda, oraya gir buradan çık, o açıldı, bu açılmadı derken,  kendimi Avustralya’yı konu alan bir belgeseli izlerken buldum. Dakikalar içinde belgesel git gide daha da ilginç bir hal almaya başladı. Avrupa’ya senede en az 10 kez seyahat eden biri iç

Görkemli Buz Yolu Gezisi

Zamanda yolculuk yapabilece ğ iniz en keyifli rotalardan biri Unesco Dünya Doğal Kültür Miras Listesi'nde bulunan Kanada Rocky Dağları'na giden yol  ü zerinde, Jasper ve Banff ulusal parklarını birbirine bağlayan ve Alberta eyaletinin 93 nolu otabanı olarak da bilinen "The Icefields Parkway" rotası.